هفته كتاب بايد هفته فرهنگسازي باشد 1395/08/17 محمدتقي حقبين يكي از اعضاي فعال انجمن فرهنگي ناشران كتاب كودك و نوجوان و مدير انتشارات آواز جنوب: هفته كتاب بايد هفته فرهنگسازي باشد، براي كتابخواني و هديه دادن كتاب به يكديگر. اين هفته فرصت خوبي است تا بيشتر از هميشه به اين مقوله بپردازيم. با توجه به اينكه زمينهسازي براي هر فعاليتي نياز به توسعه و سازمانبخشي به بسترهاي آن فعاليت در جامعه است، بايد با روشهاي ممكن تبليغات مناسبي دراينباره انجام شود. بهرهگيري از رسانه ملي و مطبوعات كشور و حتي فضاهاي مجازي كه امروزه در سطح گستردهاي عمل ميكنند، جايگاه خوبي براي فرهنگسازي غيرمستقيم در اينباره است. توجه بيشتر به اين مبحث در هفته كتاب تاثير بيشتري هم دارد، چون بحث كتاب و كتابخواني در اين هفته داغ است و خود به خود بيشتر نگاهها و گوشها به سوي جملهاي تازهتر دراينباره است كه ببينند و بشنوند. اگر شخصيتهاي فرهنگي هنري، سياسي و ورزشي در اين هفته از تريبوني كه در اختيار دارند، بيشتر بهره برده و گفتاري همسو با فرهنگسازي كتابخواني و اهداي كتاب داشته باشند، بيش از پيش ما را با اين هدف نزديك ميكنند. بيان اشخاص سرشناس معمولا تاثيرگذار است و اگر با منبع ارائه شود موثرتر هم خواهد بود. وقتي گوينده منبع مستند و مكتوب كلام خودش را براي شنونده بيان ميكند، خود به خود انگيزهاي ايجاد ميشود كه شنونده به سراغ آن منبع و مأخذ رفته و درنتيجه كتابي بخواند و و يا تورق كند. شايد اين مورد در نگاه نخست چندان هم موثر به نظر نرسد، ولي اگر رفتهرفته براي گوينده، يك اصل درنظر گرفته شود، كم كم نتيجه هم قابل توجه ميشود؛ و ميتوان به نتايج خوبي درباره ساختن فرهنگ كتابخواني در بين مردم رسيد. رفته رفته با اين روش ممكن است كتاب بخشي جدانشدني از زندگي ما دربيايد. از سوي ديگر اگر بتوانيم اين فرهنگ را در بين مردم رايج كنيم كه به يكديگر كتاب هديه بدهند، به مورد نخست يعني فرهنگ كتابخوان كردن مردم كمك بزرگي كرده ايم. ما در جشنهاي ملي مانند عيدنوروز، در جشنهاي مذهبي مانند عيدغدير، عيد فطر و يا حتي در رفتوآمدهاي فاميلي معمولا هديه و يا تحفهاي به يكديگر ميدهيم. اگر بتوانيم اين هديه و تحفه را به كتاب تبديل كنيم موفق عمل كردهايم. با اين كار ميتوانيم كتاب را بخشي از زندگي خودمان كنيم كه جايگاه مهم و بزرگي هم دارد. شايد نتوانيم كتابفروشي را مانند يك مغازه شيرينيفروشي در بين مردم محبوب و پرطرفدار كنيم، جوري كه وقتي ميخواهند براي ديدار كسي بروند، حتما كتاب با خود براي هديه ببرند، درنتيجه ميتوانيم آنها را به اين كار نزديك كنيم و خريد آن را براي يكديگر و هديه دادن به صورت رسم و سنتي دربياوريم. امروزه هزينه بالايي صرف برخي يارانهها ميشود كه ممكن است پس از كارشناسي دقيق، نتيجه مثبتي هم از آنها به عمل نيايد؛ اگر اين هزينهها را كه در سطح كلان، بسيار گزاف هم هست، صرف فرهنگسازي در مقولههاي گفته شده كنيم، نتايج مثبتي را دراينباره به دست خواهيم آورد كه ارزش بالايي هم از نظر معنوي خواهد داشت. به طور مثال اگر كار شايستهاي كه مدتيست به وسيلهي خانه كتاب در طول سال در سه نوبت اجرا ميشود و آن هم حمايت از فروش كتاب با 20 درصد تخفيف است بازبيني شده و با روش بهتري ارائه شود، نتيجه بهتري هم خواهد داشت. هماكنون كل يارانه براي اين تخفيف، صرف تبليغات مستقيم و غيرمستقيم ميشود، درصورتي كه اگر خود كتاب را به كتابفروشي اهدا كنيم، به طور خودكار خود مردم انگيزهمند براي خريد كتاب و كتابخواني خواهند شد و هزينه هنگفتي هم تلف نخواهد شد. و به هيچعنوان نياز به كنترل و نظارت بر مصرف يارانهها و يا سوءاستفادههاي احتمالي آن هم نخواهيم داشت.