"نشر-ناشر-تجربه"

چهاردهمين همايش با موضوع "نشر-ناشر-تجربه" با حضور آقايان محمدرضا توكل صديقي؛ مدير نشر صابرين و برزو سريزدي؛ كارشناس ـ مجري در صفحه‌ي اينستاگرام انجمن فرهنگي ناشران كتاب كودك و نوجوان به نشاني nasherane_ketabe_Kodak به صورت لايو برگزار شد.

در نشست نشر-ناشر-تجربه محمدرضا توكل صديقي، مدير انتشارات صابرين در سخناني با اشاره به اينكه از سال 1368 كار خود را در انتشارات صابرين با سيامك غنيمي‌فرد آغاز كردم، گفت: من پيش از كار نشر، طي دو – سه سال كارهاي مختلفي را دنبال كردم اما با روحيه و علائق من هماهنگ نبود و از آنجايي كه كار نشر محتواي فرهنگي دارد و مطابق ميل و روحيات من بود، از سوي ديگر فضاي سالم‌تري در جامعه دارد به آن وارد شدم.

وي افزود: من ابتدا در حوزه كتاب‌هاي كودك كار مي‌كردم بعد ديدم ناشران ديگري هم قبل از من در اين حوزه كار مي‌كنند، سپس به اين فكر كردم كاري كنم تا هم‌افزايي انجام شود و به نيازي در حوزه نشر پاسخ داده شود.

توكل با بيان اينكه بررسي كردم ببينم جامعه در كدام حوزه نياز دارد، توضيح داد: من دوست داشتم به حوزه‌اي وارد شوم كه قبل از اين درباره آن كار نشود، در آن دوران فرزندان من در سنين بلوغ و نوجواني بودند و حس مي‌كردم براي تربيت فرزندان‌مان در دنياي جديد منابع زيادي نداريم و فكر كردم خوب است در اين حوزه كار كنيم.

وي يادآور شد: از ويژگي‌هاي كار تخصصي در حوزه نشر اين است كه خيلي زود شناخته مي‌شوي و رقيب نداري و به همين دليل بايد خيلي خوب كار كني.

محمدرضا توكل با ارائه تعريفي از نشر تخصصي، گفت: مخاطبان ما در حوزه كتاب نيازهاي متنوعي دارند، مخاطب كودك به كتاب‌هاي رنگ‌آميزي،‌ مهارت‌آموزي و شعر و داستان نياز دارد، لازمه كار تخصصي تمركز در يك موضوع خاص است و وقتي اين تمركز در كار ايجاد شود مي‌شود گفت كه ناشر تخصصي هستيم.

وي با ذكر مثالي در اين زمينه توضيح داد: من چون از كار كتاب كودك شروع كرده بودم، نياز كردم يكي از نيازهاي اصلي بحث رشد و تربيت كودك است، پس ابتدا از والدين شروع كردم كه مربيان پايه‌اي شخصيت كودك در خانواده هستند و در اين حوزه كتاب توليد كرديم.

توكل با بيان اينكه وقتي وارد كار تخصصي مي‌شويد هدف و موضوع مشخص است، عنوان كرد: بايد تلاش كنيد در اين حوزه به دانش نسبي دست پيدا كند و علاوه بر اينكه توسط مشاوران كارشناس ايجاد مي‌شود، ناشر هم بايد اين حوزه را بشناسد تا از مشاوره‌ها به خوبي بهره‌برداري كند.

به گفته وي، قدم اول تمركز بر يك موضوع است، علاوه بر آن كار بايد عمق و كيفيت لازم را بايد داشته باشد و بتوانيد از پشتوانه‌هاي علمي برخوردار باشيد و از كارهاي عمومي فاصله بگيريد، همچنين به‌روز بودن در اين حوزه ضرورت دارد.

در بخش ديگر توكل با ارائه تعريفي از نشر حرفه‌اي و تفاوت آن با نشر تخصصي، گفت: دو مقوله مختلف است، وقتي از نشر تخصصي مي‌گوييم به كيفيت و موضوع كار برمي‌گردد، اما نشر حرفه‌اي يعني ساز و كارهايي كه در مديريت نشر به كار مي‌گيريم و بحث حرفه‌اي بودن به روش مديريت نشر ما بر مي‌گردد.

وي ادامه داد: مديريت نشر ما سنتي و هيئتي است، اما وقتي نشر ما از ساختار برخوردار باشد و مديريت علمي داشته باشد و از ظرفيت‌هاي حرفه‌اي بهره‌مند شويم يك ناشر حرفه‌اي هستيم كه خيلي هم با ناشر تخصصي بودن تفاوتي ندارد.

توكل همچنين با اشاره به اينكه روش مديريت نشر در اين حوزه مهم است، تاكيد كرد: اينكه موضوع نشر چيست فرق دارد، نشر از بخش‌هاي مختلفي تشكيل شده است، مخاطب‌شناسي، انتخاب خوب كتاب‌ها مهم است و ناشر با در نظر گرفتن استراتژي مناسب بايد براي كار خود برنامه‌ريزي كند.

وي يادآور شد: توجه به جزئيات نشر براي توليد يك كتاب و استفاده از عوامل حرفه‌اي نكته مهمي است و ما بايد شيو‌ه‌نامه‌هايي را براي حوزه نشر تدوين كنيم، زيرا يكي از عوامل موثر بر نشر حرفه‌اي تدوين همين شيوه‌نامه‌ها است تا شما بر اساس آن عمل كند.

اين فعال حوزه نشر در ادامه گفت: توجه يك ناشر به پيش‌بيني استانداردهاي فني و حرفه‌اي حتي در ليتوگرافي، چاپ و .. ارائه تعريف براي آن‌ها و مكتوب شدن آن از جمله نكات مهمي است كه براي يك ناشر حرفه‌اي اهميت زيادي دارد.

توكل با بيان اينكه در گذشته انتظارات ما در قالب فرم‌هاي مخصوص براي چاپخانه‌ها و ليتوگرافي‌ها فكس مي‌كرديم، گفت: نشر حرفه‌اي دامنه گسترده‌اي دارد و وقتي از نشر حرفه‌اي صحبت مي‌كنيم بايد بدانيم ناشرها در يك سطح نيستند و بايد طبقه‌بندي شوند، در اين ميان هرچه سفارش‌ها و كارها مكتوب شده و بر اساس اسناد باشد آن نشر حرفه‌اي‌تر است.

وي افزود: يكي از مشكلات نشر اين است كه بعد از مدتي كارمندها از موسسات نشر مي‌روند و با رفتن او مجموعه‌اي از آموزش‌ها هم از او مي‌رود و بايد به نفر بعدي آموزش داده شود، كساني كه توليدات بالايي در حوزه نشر دارند فرصت توقف كار و آموزش نيروي انساني ندارند.

توكل با بيان اينكه اگر استانداردها و كارها مكتوب شده باشد خيلي راحت مي‌توان به شخص بعدي منتقل كرد، عنوان كرد: اگر همه اين بايدها و نبايدها ثبت و ضبط شده باشد، هويتي كه كتاب‌هاي ناشر به لحاظ بصري، كيفيت چاپ و هنري خواهند داشت بهتر حفظ مي‌شود.

وي ادامه داد: البته صرف تعداد كتاب دليل بر حرفه‌اي بودن ناشر نيست، البته ناشراني كه حجم زيادي كتاب توليد مي‌كنند معمولا يك سازماني براي توليد و توزيع كتاب‌هايشان دارند، اما حتما نشان‌دهنده با كيفيت بودن كتاب‌ها نيست زيرا گاهي برخي ناشران كتاب‌هاي زيادي دارند اما هويت مشتركي ندارند و گرافيك كتاب‌ها هماهنگ نيستند، ناشر حرفه‌اي بايد تمام عوامل را بر اساس هويتي كه براي نشر خود تعريف كرده مديريت كند.

بخش ديگر نشست نشر – ناشر – تجربه، محمدرضا توكل با تاكيد بر ويژگي‌هاي كار در تخصصي بودن كتاب‌ها، گفت: براي تخصصي كاركردن دست شما براي انتخاب كتاب بسته است، وقتي موضوعات متنوع باشد به راحتي تامين منابع مي‌كند،‌اما تخصصي بودن هم اهميت زيادي دارد.

وي با اشاره به مزاياي نشر تخصصي گفت: شما وقتي تخصصي مي‌شويد خيلي زود در جامعه شناخته مي‌شويد، هرچند نبايد انتظار داشت كه خيلي زود به نتيجه رسيد اما مي‌توان ديد كه زود هويت پيدا مي‌كنند.

توكل با بيان اينكه ما در حوزه كتاب‌هاي تربيتي متمركز شده بوديم، عنوان كرد: ما در اين حوزه معروف شده بوديم و با مردم و بسياري از پزشكان مرتبط شده بوديم اما اين كار نياز به زمان دارد، البته در اين ميان يك زمان شما بازاريابي مي‌كنيد، گاهي بازارسازي مي‌كنيد.

وي با توضيح در اين زمينه گفت: الان كتاب خردسال بازار خوبي دارد و شما به اين سمت مي‌رويد، اما گاهي موضوعي كه روي آن كار نشده بر اساس تحليل و شناختي به اين سمت مي‌رويد كه اگر در اين حوزه كار كنم خوب است، در اين ميان شما نياز به بازاريابي داريد تا شناخته شويد.

توكل با بيان اينكه اگر بازار وجود نداشت بايد بتوانيم بازار ايجاد كنيم، توضيح داد: من از سال‌هاي 77 كار درحوزه كتاب‌هاي تربيتي را شروع كردم و با سه – چهار روان‌شناس و متخصصان شاخص اين حوزه مشورت كردم و ايده‌هايم را بيان كردم و همه تاييد كردند و با اطمينان كار خود را شروع كردم.

محمدرضا توكل صديقي در بخش پاياني نشست، با بيان اينكه انجام كار جديد و نوين به تداوم نياز دارد، گفت: كار جديد مشكلات زيادي دارد، اصل كار اين است كه به كار خود باور داشته باشيد، من حداقل يكسال با كارشناسان مشورت مي‌كردم تا بتوانم كار خود را در اين حوزه شروع كنم.

وي ادامه داد: اينكه در يك جلسه تعدادي مشاور بگويند خوب است و جلو برويد و بدون تحليل و بررسي دقيق كار را شروع كنيد، عاقلانه نيست. من اوايل كه كارم را شروع كردم خيلي از بزرگان نشر به من مي‌گفتند كه آيا ديوانه شدي كه به اين حوزه وارد شدي؟ اين كتاب‌ها براي پدرها و مادران است و مردم كتاب نمي‌خوانند.

توكل با بيان اينكه برخي نگران من بودند، عنوان كرد: آن‌ها فكر مي‌كردند كه من شكست مي‌خورم، در آن زمان كتاب‌هاي روان‌شناسي عمدتا آكادميك و دانشگاهي بود، در حالي كه من قصد داشتم كتابي توليد كنم كه مشكل پرخاشگري در كودك را بيان كند و حس كردم جامعه به اين حوزه نياز دارد.

وي تاكيد كرد: اين كار فوت و فن پيچيده‌اي نيست، وقتي باور مي‌كنيم كاري را مي‌خواهيم انجام دهيم و به تناسب آن نيازي در جامعه نياز دارد، راه‌هاي رفع اين نياز و مسير آن را پيدا مي‌كنيم. جامعه هدف من مادران و پدران جوان هستند كه فرزندان نوزاد تا 17 ساله دارند كه مخاطب من هستند.

توكل با اشاره به اقدامات خود براي توسعه كسب و كار خود، گفت: من براي كتاب‌هاي خود بازارسازي كردم؛ در داروخانه‌ها استند گذاشتم، مديران فروشگاه‌هاي شهروند را قانع كردم شما كه مايحتاج خانواده‌ها را تامين‌‌ مي‌كنيد، يكي از نيازهاي خانواده مطالعه كتاب‌هايي است كه در رشد فرزندان هم موثر باشد، همين‌ كارها باعث شد مردم ببيند و بشناسند و مخاطب خود را پيدا كنم و كار به مرور جا بيفتد.

وي با بيان اينكه وقتي برند در يك حوزه شديد به سرعت از كتاب‌هايتان استقبال مي‌شود، عنوان كرد: گاهي در نمايشگاه يك مخاطب هشت عنوان كتاب جديد را همزمان خريداري مي‌كرد و مي‌گفت همه كتاب‌هاي صابرين خوب است در حالي كه جديد بودند و اين همان اعتمادسازي در سايه برند است، هر كار درازمدت به كندي پيش مي‌روند اما نتيجه خوب و مثبتي دارد.

مدير نشر صابرين يادآور شد: در كار تخصصي تجربه و خطا سخت است، زيرا تجربه نشده است و موضوعاتي را دنبال مي‌كنيد كه پيش از اين كار نشده است و گاهي يك كتاب ما حتي يك نسخه هم فروش نرفت و البته برخي ناشران هم دنباله روي شما به اين بخش وارد مي‌شود.