تاثير دراز مدت جشنواره‌هاي كتاب بر ادبيات كودك و نوجوان

جواد محقق مي‌گويد اگر برگزاري جوايز ادبي براي مخاطبان كودك در يك بازه زماني 10 ساله به صورت كتابخانه‌اي و ميداني بررسي شوند‌، قطعاً در توليد كميت و كيفيت كتاب‌هاي كودك و نوجوان موثر خواهند بود.

جواد محقق نويسنده ادبيات كودك و نوجوان در گفت‌وگو با ستاد خبري جشنواره كتاب برتر كودك و نوجوان جشنواره‌هاي ادبي حوزه كتاب كودك و نوجوان را ميوه‌چينان آخر فصل دانست و گفت: جشنواره‌هاي ادبي ميوه‌چينان آخر فصل هستند،‌ زيرا آثار منتشر شده را مورد داوري قرار مي‌دهند،‌ در نتيجه در ابتداي كار به نتيجه توجه دارند،‌ نه به فرايند،‌ اما در طول سال‌هاي مختلفي كه برگزار مي‌شوند،‌ اگر ساز و كار درستي داشته باشند و انتخاب‌هاي آن‌ها انتخاب‌هاي مناسبي باشد،‌ در طول زمان و دوره‌هاي برگزاري مي‌توانند در روند توليد آثار بهتر كمك كنند و موثر باشند.

وي ادامه داد براي نمونه اگر برگزاري اين جوايز در يك بازه زماني 10 ساله به صورت كتابخانه‌اي و ميداني بررسي شوند‌، قطعاً در توليد كميت و كيفيت كتاب‌هاي كودك و نوجوان موثر خواهند بود. اما اينكه اين تاثير آيا در همه سال‌ها و دوره‌ها وجود دارد يا خير،‌ نيازمند يك كار پژوهشي است.

محقق تعدد جشنواره‌هاي در حال برگزاري را كافي دانست و افزود: به نظرم جشنواره‌هاي موجود كفايت مي‌كند، مگر اينكه جشنواره‌اي با مختصاتي غير از اين‌ها تاسيس و راه‌اندازي شود،‌ مثلا يكي از آسيب‌هايي كه به نظر من وجود دارد، اين است كه بيشتر جشنواره‌هاي ما ـ البته به جز كتاب سال ـ تنها به ادبيات يعني شعر و داستان توجه نشان مي‌دهند،‌ در حاليكه نويسندگان و پژوهشگران متعددي هستند كه در حوزه‌هاي ديگر علوم كار مي‌كنند و آثار خوبي هم در اين زمينه منتشر مي‌شود و ناشران متعددي براي انتشار آن‌ها زحمت مي‌كشند.

وي گفت:‌ اصولاً جشنواره‌اي براي بررسي اين كتاب‌ها وجود ندارد، شايد به اين دليل كه دوستان جوان ما علاقه‌مندند سري در بين سرها در بياورند و تنها راهي كه به نظرشان مي رسد، گفتن شعر يا نوشتن داستان است. چرا كه در حوزه‌هاي ديگر جشنواره و انتخابي وجود ندارد. يعني از همه شاخه‌هاي علوم مختلفه رياضي، تجربي و انساني ما فقط به علوم انساني و در بين علوم انساني فقط به ادبيات و در علوم ادبي هم به شعر و داستان پرداخته‌ايم و مي پردازيم و اين نتيجه خوبي ندارد.
داور جشنواره‌هاي كتاب كودك تصريح كرد: اگر جشنواره‌اي تاسيس شود كه شاخه‌هاي ديگر هم مورد داوري قرار گيرد، طبيعتاً در اين زمينه‌ها تشويق و ترغيب‌ها موجب كتاب‌هاي آن حوزه مي‌شود، حتي در حوزه ادبيات هم شاخه‌هاي ديگري داريم كه مطلقاً به آن توجه نمي‌شود. ما جايزه‌‌اي براي نثر ادبي نداريم، جايزه‌اي براي نقد نداريم. در مورد قالب‌هاي ديگر مثل خاطره‌نويسي و ...نيز وضع به همين منوال است.

وي با اشاره به جشنواره كتاب برتر كودك و نوجوان افزود: در جشنواره كتاب برتر كودك و نوجوان كتاب سازي و نقش ناشر در به وجود آمدن يك كتاب مورد توجه قرار مي‌گيرد‌، اينكه محتوا بايد در ارزيابي‌ها وجه غالب باشد، صحيح است اما نبايد منجر به اين شود كه ما از سيار بخش‌هاي توليد يك كتاب غفلت كنيم.

نهمين جشنواره كتاب برتر كودك و نوجوان كه توسط انجمن فرهنگي ناشران كتاب كودك و نوجوان به طور دوسالانه برگزار مي گردد در دي ماه سال جاري با همكاري معاونت فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و همچنين شركت پنتر برگزار شد.