تكنولوژي؛ تهديد يا فرصت؟

دوازدهمين همايش "بحران و برون رفت؛ چالش‌هاي امروز كتاب كودك و نوجوان" با موضوع تكنولوژي؛ تهديد يا فرصت؟ از سوي انجمن فرهنگي ناشران كتاب كودك و نوجوان به صورت مجازي با حضور دكتر داريوش مطلبي (استاد دانشگاه) به عنوان ميهمان و برزو سريزدي؛ كارشناس ـ مجري روز سه شنبه مورخ 1400/05/19در صفحه‌ي اينستاگرام انجمن فرهنگي ناشران كتاب كودك و نوجوان به نشاني nasherane_ketabe_Kodak برگزار شد.

داريوش مطلبي در دوازدهمين همايش "بحران و برون رفت؛ چالش‌هاي امروز كتاب كودك و نوجوان" با موضوع تكنولوژي؛ تهديد يا فرصت؟ با اشاره به وجود ركود توليد در حوزه چاپ و نشر، گفت: توليد كتاب در حوزه چاپي از سال ٢٠٠٨ كه دنيا با ركود اقتصادي روبرو شد، نيز كاهش پيدا كرد و بسياري از ناشران و روزنامه‌ها از گردونه نشر خارج شدند.

وي افزود: اگرچه از سال ٢٠١٣ اين ركود كمتر شد ولي تيراژ كتاب‌ها پايين آمده است و مطالعه كودكان تغييرات زيادي كرده و با ورود ابزارهاي جديد روند مطالعاتي كودكان رشد زبادي داشته است ولي مطالعه دقيقي از آن نيست.

مطلبي با بيان اينكه اين روزها دغدغه والدين دوران كودكي و نوجواني فرزندانشان است، عنوان كرد: خانواده‌ها براي اين سنين سرمايه‌گذاري زيادي مي‌كنند و تلاش دارند به نيازهاي آموزشي آنها پاسخ بدهند.

در بخش ديگري از همايش داريوش مطلبي در سخناني عنوان كرد: در سالهايي نه چندان دور، كتاب از مهمترين منابع خانواده‌ها و كودكان بود اما امروز بخصوص شرايط كرونا دست به دست هم داده است كه ديگر كودكان كمتر به شكل فيزيكي يا الكترونيكي كتاب بخوانند.

وي ادامه داد: اگرچه اكنون كودكان با محتواهاي زيادي در فضاي مجازي روبرو هستند ولي به افزايش دانش آنها هم كمكي نمي‌كند و ما امروز در حجم زيادي از اطلاعات غوطه‌ور هستيم بدون اينكه از آنها استفاده كنيم.
مطلبي در ادامه صحبت‌هاي خود تكنولوژي را تهديدي براي مطالعه دانست و تاكيد كرد: مساله اينجاست كه كودكان نمي‌توانند به شكل درستي از فضاي مجازي و تكنولوژي استفاده كنند و خانواده‌ها هم شناخت درستي از اين فضا ندارند.

به گفته وي، در شرايط فعلي فضاي مجازي و تكنولوژي اگرچه فرصت خوبي براي خانواده‌ها و ناشران است ولي تهديدي براي كودكان است كه آنها را از مطالعه محروم مي‌كند.

داريوش مطلبي در بخش ديگر با بيان اينكه امروز بستر وب به محمل نشر تبديل شده است، عنوان كرد: بستر عرضه محتوا امروز به سرعت در حال تغيير است و امروز بايد نگاهمان به نشر كودك و نوجوان را تغيير دهيم.

وي افزود: كتاب كودك امروز در حال تغيير است و ممكن است تاثيرگذاري كمتري داشته باشد زيرا امروز كودكان بر خلاف گذشته كمتر با كتاب سرگرم مي‌شوند.

مطلبي تاكيد كرد: قبلا كتاب ابزار مهمي براي سرگرمي كودكان بود اما امروز كمتر شده زيرا كتاب چاپي اين شرايط را ندارد زيرا جذابيت و راحتي استفاده از تكنولوژي بيشتر است.

وي همچنين درباره لزوم توجه ناشران به توليد كتاب كودك با استفاده از مزاياي واقعيت افزوده، گفت: امروز شرايطي شده است كه كودكان در كنار كتاب چاپي با واقعيت افزوده كتاب بخوانند و مزاياي ديگري را تجربه كنند زيرا تكنولوژي براي ناشران مزايايي چون كاهش هزينه، جذب مخاطب بيشتر و جذابيت بيشتر دارد.

داريوش مطلبي با اشاره به تغييرات ابزار و تكنولوژي‌هاي حوزه كتاب و كتابخواني، گفت: امروزه تبلت‌ها و كتابخوان‌هاي منعطف زيادي به بازار وارد شده‌اند كه كتابخواني را به شكل جديدي تغيير داده اند و شما مي‌توانيد به راحتي با اين ابزارها كارهايي كنيد كه كتاب‌هاي چاپي نمي‌كنند و در اين شرايط بوي مركب و كتاب ديگر خيلي معنايي ندارد.

وي با بيان اينكه امروز ابزارهاي كاربرپسند جاي چيزهاي ديگر را گرفته است، افزود: الان به راحتي در يك تبلت ٢٠٠ كتاب جا مي‌شود و مي‌توانيد آن را با خود به هرجايي ببريد و به صورت كلي ابزارها و تكنولوژي قرار است كارهايي كند كه شكل‌هاي چاپي انجام نمي‌دهند و ناشران بايد به اين موضوع توجه كنند.

مطلبي همچنين درباره لزوم تغيير مسير ناشران ايراني با توجه به تغييرات تكنولوژي، ادامه داد: بنظرم در اين زمينه انجمن فرهنگي ناشران كودك و نوجوان و دولت نقش مهمي در تغيير مسير صنعت نشر ايران دارند.

به گفته وي، انجمن فرهنگي ناشران كودك و نوجوان بايد بخش R&D راه‌اندازي كند و با برنامه‌ريزي راه‌هاي كوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت براي ناشران كودك ترسيم كند.

مطلبي همچنين درباره نقش دولت توضيح داد: دولت مي‌تواند با اختصاص يارانه در كنار صنف در بلند مدت هزينه كند و به حرفه‌اي شدن ناشران منجر شود.

داريوش مطلبي در بخش پاياني دوازدهمين همايش "بحران و برون رفت؛ چالش‌هاي امروز كتاب كودك و نوجوان" با موضوع تكنولوژي؛ تهديد يا فرصت؟ با بيان اينكه ناشران براي توليد محتوا به شكل جديد اقدام كنند، گفت: ناشران امروز ديگر بايد براي توليد كتاب به شكل جديد يا از ابزارهاي نوين استفاده كنند يا اينكه دو سه مجموعه مختلف با همديگر ادغام شوند، شركت جديدي تاسيس كنند و روي كارهاي جديد سرمايه گذاري كنند.

وي ادامه داد: اگر ناشران امروز گلايه مي‌كنند كه مردم كتاب نمي‌خوانند بايد اين سوال را از خود بپرسند كه چه چيز جديدي به مردم مي‌دهند كه اينترنت و فضاي مجازي به مردم نمي‌دهد.

مطلبي ياداور شد: ناشران نبايد به حوزه نشر به شكل ٥٠ سال قبل نگاه كنند، بلكه بايد ببينند چكار بايد انجام بدهند كه با تغييرات و تكنولوژي همگام و همراه باشند.